Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

hic vigilāns somniat

  • 1 vigilo

    vĭgĭlo, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [vigil].
    I.
    Neutr., to watch, i. e. to be or keep awake at night, not to sleep, be wakeful (class.; syn. excubo).
    A.
    Lit.:

    ad multam noctem vigilare,

    Cic. Rep. 6, 10, 10:

    de nocte,

    id. Q. Fr. 2, 15, 2:

    proximā nocte,

    id. Cat. 3, 3, 6:

    usque ad lucem,

    Ter. Eun. 2, 2, 46: ad ipsum Mane, Hor. S. 1, 3, 17.—With a homogeneous object: in lectitando... vigilias vigilare, Gell. N. A. praef. § 19.— Impers.:

    redeo si vigilatur et hic,

    Mart. 12, 68, 6.— Transf.:

    vigilat Troicus ignis,

    burns continually, Stat. S. 1, 1, 35; so,

    flamma,

    Flor. 1, 2, 3:

    lumina (of a light-house),

    Ov. H. 18, 31.—Prov.
    (α).
    Hic vigilans somniat, i. e. builds castles in the air, Plaut. Capt. 4, 2, 68; cf.:

    num ille somniat Ea, quae vigilans voluit?

    Ter. And. 5, 6, 8.—
    (β).
    Qui imperata effecta reddat, non qui vigilans dormiat, who dreams with his eyes open, goes to sleep over a thing, Plaut. Ps. 1, 3, 152; cf.:

    et vigilans stertis,

    Lucr. 3, 1048:

    vigilanti stertere naso,

    Juv. 1, 57.— Impers. pass.:

    redeo, si vigilatur et hic,

    Mart. 12, 68, 6.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to be watchful, vigilant:

    vigilantes curae,

    Cic. Div. 1, 43, 96:

    oculi vigilantes,

    Verg. A. 5, 438.—
    2.
    In partic., to keep watch over any thing, to be watchful or vigilant: vigilandum est semper: multae insidiae sunt bonis, Att. ap. Cic. Planc. 24, 59 (Trag. Rel. p. 138 Rib.):

    excubabo vigilaboque pro vobis,

    Cic. Phil. 6, 7, 18:

    vigila, Chrysippe, ne tuam causam deseras,

    id. Fat. 6, 12:

    ut vivas, vigila,

    Hor. S. 2, 3, 152:

    studiis vigilare severis,

    to engage in, Prop. 2, 3, 7:

    janitor ad dantes vigilet,

    id. 4 (5), 5, 47: Mars, vigila, an invocation to Mars at the breaking out of a war, acc. to Serv. ad Verg. A. 8, 3.—
    II.
    Act., to watch through, spend in watching, to do or make while watching ( poet.):

    noctes vigilantur amarae,

    Ov. H. 12, 169; so,

    vigilata nox,

    id. F. 4, 167:

    ubi jam breviorque dies et mollior aetas, Quae vigilanda viris,

    Verg. G. 1, 313:

    carmen vigilatum,

    Ov. F. 4, 109:

    vigilati labores,

    id. Tr. 2, 11:

    magia occulta noctibus vigilata,

    pursued by night, App. Mag. p. 304, 28.—Hence,
    A.
    vĭgĭlans, antis, P. a. (acc. to I. B. 2.), watchful, anxious, careful, vigilant:

    vigilantes et boni et fortes et misericordes,

    Cic. Rosc. Am. 48, 139:

    vigilans et acutus tribunus plebis,

    id. Agr. 1, 1, 3:

    vigilans et industrius homo,

    id. Att. 8, 11, B, 1:

    sentiet in hac urbe esse consules vigilantis,

    id. Cat. 2, 12, 27.— Comp.:

    nemo paratior, vigilantior, compositior,

    Cic. Verr. 1, 11, 32.— Sup.:

    dux (Hannibal),

    Val. Max. 9, 1, ext. 1.— Adv.: vĭgĭlanter, watchfully, carefully, vigilantly, Cic. Verr. 2, 4, 64, § 144.— Comp.:

    vigilantius,

    Cic. Rep. 6, 24, 26.— Sup.:

    vigilantissime,

    Cic. Mur. 15, 32.—
    * B.
    vĭ-gĭlātē, adv., for vigilanter, watchfully, vigilantly, Gell. 3, 14, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > vigilo

  • 2 vigilo

    vigilo, āvī, ātum, āre (vigil), I) intr. wachen (Ggstz. dormire, quiete compositum esse u. dgl.), A) eig. u. übtr.: 1) eig.: a) übh.: si (aeger) noctu dormit, si interdiu vigilat, Cels.: proximā nocte, Cic.: de multa nocte, Cic.: ad multam noctem, Cic.: usque ad lucem, Ter.: ad ipsum mane, Hor. – mit homogen. Obj., nullas hoc genus vigilias, Gell. praef. § 19. – impers., redeo, si vigilatur et hic, Mart. 12, 68, 6. – Sprichw., hic vigilans somniat, d.i. träumt sich goldene Berge, Plaut. capt. 848; vgl. Ter. Andr. 972: vigilans dormit, von einem schläfrigen, trägen Menschen, Plaut. Pseud. 386; vgl. vigilans stertis, Lucr. 3, 1046. – b) als krankhafter Zustand, schlaflos sein, -bleiben, si nihilominus vigilant (insanientes), Cels.: per se vigilat, Cels. – 2) übtr.: vigilantes curae, Sorgen bei wachenden Augen, Cic. de div. 1, 96. – u.v. Feuer, stets brennen, vigilet Troicus ignis, Stat. silv. 1, 1, 35: lumina vigilantia (auf dem Leuchtturm), Ov. her. 18, 31. – B) bildl., wachen, wachsam sein, unermüdlich tätig sein, unermüdete Fürsorge tragen, vigilabo pro vobis, Cic.: vigila, ne tuam causam deseras, Cic.: m. Dat., studiis severis, unermüdet obliegen, Prop. 2, 3, 7. – II) tr.: 1) wachend zubringen, durchwachen, noctes vigilabat ad ipsum mane, Hor.: noctes vigilantur amarae, Ov.: inhabitantibus tristes diraeque noctes vigilabantur, Plin. ep.: vigilata nox, Ov.: vigilata convivio nox, Tac.: vigilanda nox, Tibull., Prop. u. Quint. – 2) wachend od. wachsam verrichten, -besorgen = bearbeiten, quae vigilanda viris, Verg.: vigilati labores, Ov.: dona meo multum vigilata labore, Ov.: vigilatum carmen, Ov.: magia plerumque noctibus vigilata, Apul.: haec tibi Aratëis multum vigilata lucernis, Cinna fr. – / vulg. Form vigulo, Corp. inscr. Lat. 4, 858 u. 9, 2749.

    lateinisch-deutsches > vigilo

  • 3 vigilo

    vigilo, āvī, ātum, āre (vigil), I) intr. wachen (Ggstz. dormire, quiete compositum esse u. dgl.), A) eig. u. übtr.: 1) eig.: a) übh.: si (aeger) noctu dormit, si interdiu vigilat, Cels.: proximā nocte, Cic.: de multa nocte, Cic.: ad multam noctem, Cic.: usque ad lucem, Ter.: ad ipsum mane, Hor. – mit homogen. Obj., nullas hoc genus vigilias, Gell. praef. § 19. – impers., redeo, si vigilatur et hic, Mart. 12, 68, 6. – Sprichw., hic vigilans somniat, d.i. träumt sich goldene Berge, Plaut. capt. 848; vgl. Ter. Andr. 972: vigilans dormit, von einem schläfrigen, trägen Menschen, Plaut. Pseud. 386; vgl. vigilans stertis, Lucr. 3, 1046. – b) als krankhafter Zustand, schlaflos sein, -bleiben, si nihilominus vigilant (insanientes), Cels.: per se vigilat, Cels. – 2) übtr.: vigilantes curae, Sorgen bei wachenden Augen, Cic. de div. 1, 96. – u.v. Feuer, stets brennen, vigilet Troicus ignis, Stat. silv. 1, 1, 35: lumina vigilantia (auf dem Leuchtturm), Ov. her. 18, 31. – B) bildl., wachen, wachsam sein, unermüdlich tätig sein, unermüdete Fürsorge tragen, vigilabo pro vobis, Cic.: vigila, ne tuam causam deseras, Cic.: m. Dat., studiis severis, unermüdet obliegen, Prop. 2, 3, 7. – II) tr.: 1) wachend zubringen, durchwachen, noctes vigilabat ad ipsum mane, Hor.: noctes vigilantur amarae, Ov.: inhabitantibus tristes diraeque noctes vigilabantur, Plin. ep.: vigilata nox,
    ————
    Ov.: vigilata convivio nox, Tac.: vigilanda nox, Tibull., Prop. u. Quint. – 2) wachend od. wachsam verrichten, -besorgen = bearbeiten, quae vigilanda viris, Verg.: vigilati labores, Ov.: dona meo multum vigilata labore, Ov.: vigilatum carmen, Ov.: magia plerumque noctibus vigilata, Apul.: haec tibi Aratëis multum vigilata lucernis, Cinna fr. – vulg. Form vigulo, Corp. inscr. Lat. 4, 858 u. 9, 2749.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vigilo

  • 4 somnio

    āvī, ātum, āre [ somnium ]
    1)
    а) видеть сон (сны), грезить (s. de aliquo C; s. totas noctes C)
    2) (тж. s. ineptias Col) бредить, нести вздор Pl etc.

    Латинско-русский словарь > somnio

  • 5 vigilo

    āvī, ātum, āre
    1) бодрствовать, не спать (ad multam noctem C; usque ad lucem Ter; de nocte C; dies noctesque v. Sl)
    hic vigilāns somniat погов. Pl — он наяву видит сны, т. е. мечтает о неосуществимом
    vigilatum carmen O — песнь, пропетая в бессонную ночь
    3) неусыпно заботиться, неутомимо трудиться (ad salutem rei publicae C; pro aliquo C)
    4) быть бдительным, быть осторожным, остерегаться, беречься
    ut vivas, vigĭla H — чтобы жить — будь настороже

    Латинско-русский словарь > vigilo

  • 6 Сон

    - somnus; quies; sopor; somnium (videre);

    • во сне - per somnia;

    • толкователь снов - interpres somniorum;

    • видеть вещие сны - eventura somniare;

    • он видит сны наяву - hic vigilans somniat;

    • наводить сон - sopire (aliquem herbis);

    • быть охваченным сном - vinci somno (sopore);

    • погружённый в глубокий сон - alto somno sopitus;

    • крепкий сон - quies sopita;

    • проводить ночь без сна - vigilare;

    • ночи проходят без сна - noctes vigilantur;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Сон

  • 7 somnio

    somnĭo, āvi, ātum, 1, v. a. ( dep. collat. form:

    hic aedes non somniatur,

    Petr. 74, 14) [somnium], to dream; to dream of or see in a dream (freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    mirum atque inscitum somniavi somnium,

    Plaut. Rud. 3, 1, 5; so,

    somnium,

    id. Mil. 2, 4, 28; 2, 4, 47:

    aliquid (in somnis),

    id. Rud. 3, 4, 68; id. Curc. 2, 1, 32; 2, 2, 4; Ter. And. 5, 6, 7; Cic. Div. 2, 59, 121 al.; cf.

    aurum,

    Plaut. Stich. 5, 2, 18:

    ovum,

    Cic. Div. 2, 65, 134:

    speciem fortunae querentis,

    Suet. Galb. 18 al.; cf.:

    me somnies, me exspectes, de me cogites,

    Ter. Eun. 1, 2, 114.— With obj.-clause: videbar somniare med ego esse mortuum, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 16, 51 (Epich. v. 1, p. 167 Vahl.); Plaut. Mil. 2, 4, 39; Cic. Div. 1, 20, 39; 2, 65, 134 init.; Suet. Aug. 91; 94; id. Claud. 37 al.—With de:

    hanc credo causam de illo somniandi fuisse,

    Cic. Div. 2, 67, 140:

    puer, de quo somniasset,

    Suet. Aug. 94.— Absol.:

    totas noctes somniamus,

    Cic. Div. 2, 59, 121; id. Ac. 2, 16, 51; Plin. 10, 75, 98, § 211; Suet. Ner. 46 al.— Impers. pass.:

    Aristoteles et Fabianus plurimum somniari circa ver et auctumnum tradunt,

    Plin. 28, 4, 14, § 54. —
    II.
    Transf., as in Engl. to dream, i. e. to think idly or vainly, to talk foolishly:

    eho, quae tu somnias! Hic homo non sanus est,

    what are you dreaming about? Plaut. Merc. 5, 2, 109:

    quos Summanos somnias?

    id. Curc. 4, 3, 14: de Lanuvino Phameae erravi;

    Trojanum somniabam,

    Cic. Att. 9, 13, 6:

    ineptias,

    Col. 1, 8, 2:

    ah stulte! tu de Psaltriā me somnias Agere,

    Ter. Ad. 4, 7, 6; Plaut. Pers. 2, 3, 5.— Absol.:

    vigilans somniat,

    Plaut. Am. 2, 2, 65; id. Capt. 4, 2, 68:

    portenta non disserentium philosophorum sed somniantium,

    Cic. N. D. 1, 8, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > somnio

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»